HOE IEDEREEN ZIJN COMPUTER RUIM VIER KEER SNELLER KAN MAKEN (SSD)

28 mei HOE IEDEREEN ZIJN COMPUTER RUIM VIER KEER SNELLER KAN MAKEN (SSD)

Ik kan me het ‘knak-moment’ nog goed voor de geest halen. Het zal een jaar of drie geleden zijn geweest en ik was weer eens aan multitasken op mijn MacBook Pro. Photoshop, Illustrator en nog een hele rits applicaties werkten erg fijn op het aangesloten 30 inch scherm, maar die snelheid! Ik werd teruggeworpen in het tijdperk waarin je je pc opstartte en even koffie ging halen voordat je verder kon. Zo kon het niet langer – er móest wat veranderen! Want dit ging ten koste van mijn productiviteit…

Zwakste schakel

De processor snelheid van mijn MacBook was prima, de grafische kaart uitstekend en het RAM-geheugen had ik niet zo lang daarvoor nog uitgebreid. Na enig onderzoek kon ik niet anders dan concluderen dat we hier te maken hadden met een klassieke ‘zwakste schakel:’ de harde schijf bleek de grote boosdoener te zijn. Dit mechanische onderdeel bestaat traditiegetrouw uit ronddraaiende schijven, waarop al je programma’s en bestanden staan. Een groot nadeel hiervan is de crash-gevoeligheid, maar wat écht funest is voor de performance van je computer is de beperking in het aantal lees- en schrijfbewerkingen. Voor veel computers is de harde schijf daardoor de ‘bottle-neck,’ waardoor de voordelen van de overige specificaties (zoals processor snelheid, RAM-geheugen of de videokaart) teniet worden gedaan.

Sneller, zuiniger en stiller

De oplossing voor mijn frustratie: een solid state harde schijf (SSD). Dit is een nieuw type harde schijf dat – in tegenstelling tot de conventionele HDD – geen bewegende delen bevat. Daardoor zijn SSD schijven niet alleen stiller (en behoort dat irritante gekraak tot het verleden) en koeler, maar bovendien vele malen sneller. Gemiddeld is een SSD schijf maar liefst vier keer sneller dan een gewone harde schijf. Omdat een SSD geen mechanische onderdelen bevat is deze eveneens veel schokbestendiger dan de traditionele variant en is de kans op crashes daarom een stuk kleiner. Eveneens is een SSD-schrijf veel energiezuiniger, hetgeen voor laptops een langere batterijduur betekent. Heel kort door de bocht kun je een SSD zien als een uit de kluiten gewassen USB-stick, ingericht voor vast in plaats van mobiel gebruik.

Kwaliteit heeft een prijs

Hoewel Solid State harde schijven al een tijdje op de markt zijn, komen de prijzen bij lange na nog niet in de buurt van de traditionele harde schijven.
Maar vergeleken met drie jaar geleden zijn de prijzen al dusdanig gedaald dat een SSD inmiddels voor iedereen de investering dubbel en dwars waard is. Zeker als je bedenkt dat de SSD prima samen kan gaan met een traditionele harde schijf (waar het de desktop betreft). De truc is om je Operating System en alle software op de (primaire) SSD te installeren, en je data op de (secundaire) conventionele HDD. Op die manier is het helemaal niet nodig om een SSD met enorm veel opslagcapaciteit aan te schaffen. Een SSD van 120/128 GB of 250/256 GB volstaat dan ruimschoots, met daarbij de kanttekening dat het raadzaam is om 20-25% van de SSD vrij te houden.

Advies vooraf: Analyseer hoeveel jouw besturingssysteem en al je programma’s bij elkaar aan ruimte in beslag nemen en bereken hoeveel gigabytes aan data je écht vaak gebruikt. Redeneer vervolgens ‘future-proof’ (je slaat iedere keer meer en meer op) en ga boven het totaal zitten.

Is mijn computer geschikt voor SSD?

Vrijwel alle computers zijn geschikt voor een Solid State harde schijf – zowel desktops als laptops, Mac en PC. Ter illustratie: ik heb zowel mijn MacBook, iMac als verschillende desktop PC’s (variërend in leeftijd van zes tot één jaar oud) zonder al teveel problemen voorzien van een Solid State Drive, waardoor ze vele malen sneller zijn dan voorheen. Een SSD is van hetzelfde formaat als een twee-en-half inch (2,5”) harde schijf, die in vrijwel alle laptops zit. ‘Vaste’ desktop computers maken meestal standaard gebruik van de drie-en-half inch (3,5”) harde schijven, maar met een zogeheten ‘mounting bracket’ schroef je je SSD eenvoudig in je desktop.

Stap voor stap

Je huidige harde schijf vervangen door een SSD is relatief eenvoudig voor een desktop PC, maar de tijdwinst die je gaat boeken vergt wel een up-front tijdsinvestering. Stapsgewijs:

1. Maak een backup van AL je data (en daarnaast bij voorkeur een ‘image’ van je operating system)
2. Schroef je nieuwe SSD op de ‘mounting bracket’ en schroef die als extra harde schijf in je kast (de ‘oude’ harde schijf laat je zitten)
3. Je kunt gebruik maken van (de veelal bijgeleverde) migratie software om je volledige systeem van de oude naar de nieuwe (SSD) schijf te migreren. Dit gaat ‘m echter niet worden als jouw data uit meer GB’s bestaat dan je nieuwe SSD groot is
4. Het beste is een ‘schone’ installatie van je Windows op de nieuwe SSD. Volg daarvoor de gebruikelijke procedure voor het installeren van Windows, waarbij je van je SSD logischerwijs je primaire (C-)schijf maakt. Je oude schijf (waar Windows dus nog op staat) kun je het best formatteren, als secundaire (D-) schijf instellen en je data vervolgens vanaf je backup terug zetten
5. Al je software en programma’s installeer je vervolgens op je primaire (SSD) schijf. Waar mogelijk zorg je ervoor dat alle data wordt opgeslagen op de secundaire (traditionele) HDD, ook voor je cloud-synchronisaties. Het schiet bijvoorbeeld niet op om je Dropbox-bestanden te laten syncen op je SSD, want dan gaat het hard.

Voor een laptop ligt dit allemaal iets ingewikkelder, omdat die nogal wat compacter in elkaar zit en dus vaak maar voor één harde schijf plek heeft. De beste oplossing voor een ‘huis-tuin-en-keuken’ laptop is een SSD aanschaffen die net zo groot is als de traditionele HDD die er standaard in zat, die te vervangen (eerst backuppen!) en vervolgens gebruik te maken van de bijgeleverde migratie-software. De komende weken zullen we in verschillende posts laten zien hoe je ook je Mac computers een snelheids-boost kunt geven door er een SSD in te bouwen!

Algemene SSD Tips

• Welke SSD je moet nemen? Check Tweakers Pricewatch en speel met de productopties aan de linkerkant.
• Plaats je besturingssysteem en al je programma’s op de (primaire) SSD, en al je data op de (secundaire) HDD. Hierdoor maximaliseer je de merkbare prestaties
• Hoewel vrijwel alle moederborden compatible zijn met SSD-schijven, zorgt een verouderde BIOS nogal eens voor problemen. Als je computer meer dan een paar jaar oud is, loont het de moeite (ofwel: scheelt het de frustratie) om even na te gaan of je BIOS is bijgewerkt naar de laatste versie en compatibel is met de SSD je je op het oog hebt. Bij de zaak waar je de SSD aankoopt zou dit mogelijk moeten zijn, anders bij de PC-boer op de hoek
• Maak ALTIJD een backup van je data (en als het even kan ook een image van je systeem) en kopieer je bestanden naar een extern medium, zoals een externe harde schijf of cloud opslag
• Gezien de snelheden van een SSD is defragmenteren niet meer nodig en zelfs af te raden ten behoeve van de levensduur van een SSD. Check daarom voordat je begint wat meer uitgebreide handleidingen voor dit soort details.